Hoofdmenu
Recensie Zij aan Zij, 27 juli 2019, Eva van der Linden
Ingrid is een ex-
Bij de Jehova's Getuigen draait alles om het dienen van Jehova (God). Je eigen gevoelens, gedachten, familiebanden en vriendschappen zijn niet belangrijk en mogen alleen in dienst staan van een leven volgens de regels van Jehova. Het doel hiervan is om na de dood in het paradijs te komen. Dit gaat zelfs zo ver dat familiebanden van de ene op de andere dag doorgesneden kunnen worden en dit is wat Ingrid overkomt als ze besluit voor haar lesbische gevoelens uit te komen. Ze wordt uitgesloten. Haar ouders, haar broer en haar jongste dochter willen geen contact meer met haar en zelfs een telefoontje met de uitgeslotene is verboden. De gevolgen hiervan zijn groot. Ingrid is haar hele sociale netwerk kwijt en moet alleen de weg zien te vinden in de maatschappij en dat is niet makkelijk als je niet geleerd hebt zelfstandig te zijn. Het doel van de uitsluiting is dat ze tot inkeer komt, spijt betuigt en zich weer laat opnemen in de gemeente, maar Ingrid zet door.
Er gaat veel vooraf aan de beslissing van Ingrid om zich te laten uitsluiten. Het begint al als ze jong is. Ingrid voelt dat ze anders is. Toch voldoet ze wel aan haar verplichtingen en probeert zo goed mogelijk volgens de regels van de Jehova's te leven. Ze trouwt en krijgt drie kinderen. Gelukkig is ze echter niet. Ze is heel onzeker en voelt zich vaak slecht, want het lukt haar niet om zich aan alle regels van de Jehova's te houden en ze is ontzettend bang om niet in het paradijs te komen. Haar nare gevoelens moet Ingrid kwijt en ze begint zich al jong te automutileren en doet verschillende pogingen om een einde aan haar leven te maken. Na een opname in een psychiatrische instelling besluit ze voor haar gevoelens uit te komen.
Aanvankelijk wordt in de psychiatrische hulpverlening niet gezien waar ze aan lijdt, maar een psychiater stelt uiteindelijk de diagnose RTS vast, oftewel religieus traumasyndroom. En dan begint de lange weg naar herstel, want ze is jarenlang gehersenspoeld. Zo vertelt Ingrid over haar dilemma of ze kerstmis zal vieren. Bij de Jehova's mag dit niet want het is heidens. 'Ik ben geen Jehova's Getuige meer, maar toch voelt het niet goed om een boom op te zetten.' Het lijkt een simpel voorbeeld, maar de indoctrinatie gaat zo ver dat de meest simpele dingen een groot dilemma zijn. Nog een voorbeeld is naar muziek luisteren. Alleen gezangen in naam van Jehova zijn geoorloofd. Als puber luistert Ingrid met haar zus naar Simon en Garfunkel op de platenspeler van haar ouders. Een overblijfsel uit de periode dat haar ouders nog geen Jehova's waren. Haar vader gooit alle elpee's kapot omdat het een slechte invloed zou hebben. Als Ingrid zelfstandig woont, betekent muziek draaien dus een ongelofelijke vrijheid, maar er is ook steeds de twijfel of het wel goed is wat ze doet. En zo komen er meer voorbeelden voorbij die nog schrijnender zijn en nauwelijks te bevatten als je niet bekend bent met de leefwijze van de Jehova's.
Het paradijs ontvlucht roept bij mij heel veel woede op. Hoe kunnen mensen elkaar dit aandoen? En hoe kan het dat het überhaupt in Nederland voorkomt? Het is goed dat dit verhaal is opgeschreven want er zijn meer mensen die in de situatie van Ingrid verkeren en die alle steun die er is kunnen gebruiken. Al is het maar door stiekem dit boek te lezen of enig begrip tegen te komen bij andersdenkenden.
Op de boekomslag staat dat het een roman is, maar dat is het niet. Een biografie is het ook niet echt, maar eerder een levensverhaal gegoten in de vorm van korte teksten waarin Ingrid vertelt. Het is makkelijk leesbaar, maar een nadeel is dat er geen chronologie zit in de hoofdstukken en er soms meerdere keren wordt teruggegaan naar eenzelfde ervaring waardoor ik soms de draad kwijtraakte. Dit maakt ook het boek daardoor soms onnodig lang. Ik vond het wel erg informatief en ik ben blij dat ik het gelezen heb.